“Mama, ik ben bang in het donker.”
“Papa, ik heb schrik dat het me niet zal lukken. Wat als ik val?”
“Mama, ze gaan me uitlachen” …
Bang zijn. Schrik hebben. ANGST.
We krijgen er allemaal mee te maken. Het hoort bij het leven.
Nochtans, als baby, wanneer we geboren worden, kennen we enkel liefde.
Er is geen enkele baby die schrik heeft dat zijn mama hem of haar op de grond zal laten vallen.
Neen, het is heel duidelijk: angst is iets dat aangeleerd wordt.
Gaandeweg, tijdens het opgroeien, staan wij als bezorgde ouder klaar om onze kinderen attent te maken op de gevaren van het leven.
Pas op dat je niet valt!
Goed vasthouden hé!
Wees voorzichtig!
Allemaal heel goed bedoeld, natuurlijk. En in sommige omstandigheden ook heel terecht en noodzakelijk. Wij moeten er als ouders immers op toezien dat onze kinderen te allen tijde veilig zijn.
Maar het is meer dan dat. In onze kinderjaren durven we ten aanzien van onze ouders heel open en kwetsbaar zeggen dat we schrik hebben. Schrik voor mensen, voor situaties, voor dieren, … En als ouder hebben we daar dan ook begrip voor. Er wordt geluisterd naar de angst, van waaruit die voortkomt, hoe het dan voelt, … en als ouder proberen we ook oplossingen aan te bieden om de angst kleiner te maken, om die eventueel te overwinnen. We staan aan hun zijde en moedigen hen aan om door de angst heen te gaan. Om zo te ontdekken wat er aan de andere kant van de angst allemaal aanwezig is. Als ouder hebben we daarin een heel belangrijke taak. Het overwinnen van angst bij kinderen maakt sowieso deel uit van het groei- en leerproces. Ze moeten immers leren zwemmen, leren fietsen, leren lezen, schrijven en rekenen, enz. Blijkbaar is het algemeen aanvaard dat angst tijdens het opgroeien gewoon deel uitmaakt van het proces.
Ik vind het dan ook heel bizar dat ergens tussen de puberteit en de volwassenheid angst een heel ander label krijgt. Het is iets dat liefst niet verteld wordt. Je moet het gewoon voor jezelf houden. Daarbovenop is er een gevoel van schaamte omdat je überhaupt schrik hebt van iets. Het wordt ergens ver weg in een hokje opgeborgen en we doen dan maar onze uiterste best om de angst te negeren.
Het zal niemand verbazen dat dit niet de beste manier is om met je angst om te gaan. Integendeel, de angst zal alleen maar groeien. Iets wat aandacht vraagt, maar snel in een hoekje wordt weggeduwd, zal alleen maar harder en luider beginnen roepen. Tot je er wél naar luistert. Logisch, toch? Zo werkt het ook met angst.
Maar nu komt het moeilijk stuk … wat moet je er dan mee doen, met die angst?
Aanvaarden? Verwerken? Een plaats geven?
Alleen al de woorden, de omschrijvingen, vormen een valkuil.
Want was is aanvaarden? Verwerken? Een plaats geven?
Het klinkt allemaal zo vaag.
Het zegt alles en tezelfdertijd ook niets.
Het gevaar van taal is dat die beperkt is. Er bestaan immers niet genoeg woorden om gevoelens, emoties en belevingen te formuleren en om te zetten in taal.
Wat ervoor zorgt dat “aanvaarden” voor iedereen iets anders betekent.
Vandaar dat ik angst liefst loskoppel van de woordelijke inhoud.
Angst is in eerste instantie iets wat je voelt, wat je beleeft.
Het is natuurlijk zinvol om die gevoelens ook een naam te geven, maar eigenlijk ligt daar niet de sleutel naar een oplossing …
De woorden die we gebruiken om onze gevoelens te benoemen, betekenen immers voor iedereen iets anders.
“Whoever can see through all fear, will always be safe.”
TAO TE CHING
Het is eerst en vooral belangrijk om toe te staan dat de angst en alle daarbij horende gevoelens en emoties er MAG ZIJN. Net zoals toen je nog een kind was. Dat alleen al is zó bevrijdend. Weten dat je de angst niet meer hoeft te verstoppen. Dat er een plaats voor is. Dat die deel uitmaakt van jouw “zijn”.
Daarnaast is het ook nuttig om te kijken vanwaar die angst komt. Want angst komt immers altijd voort vanuit iets onderliggend. Angst op zichzelf is eigenlijk onbestaand. Ik probeer mezelf te verduidelijken. In het wetenschappelijk milieu zal men beamen dat “het donker” niet bestaat. Volgens de wetten van de fysica bestaat er enkel de afwezigheid van licht. Omgekeerd klopt de stelling niet: licht is niet de afwezigheid van “het donker”. “Het donker” is niet iets dat je kan opwekken of projecteren. Terwijl je wel een lichtstraal kan projecteren in het donker. Je kan echter niet “het donker” projecteren om het licht te overstijgen. Hetzelfde geldt met de koude. “Koude” bestaat volgens de fysica niet. Enkel de afwezigheid van warmte. Waarmee ik aanbeland bij ANGST. Angst is een naam die wij gekozen hebben om de afwezigheid van iets anders te benoemen. Angst kan bijvoorbeeld de afwezigheid van “vertrouwen” betekenen. Of de afwezigheid van “een veilig gevoel”. Of de afwezigheid van “geborgenheid”.
Vandaar dat het niet de bedoeling is om de ANGST weg te werken. Dat lukt moeilijk. En die angst mag er ook wel zijn. Want die angst is er met een reden. Als zelfbescherming. Als buffer. Als overlevingsmechanisme. Wat we wél kunnen doen, is de angst omringen met veel liefde. Met een gevoel van veiligheid. Een gevoel van (h)erkenning. We wentelen de angst in een deken van warmte, begrip en geborgenheid. Zodat die angst kan “neerdalen”. En een plaats krijgt in het geheel.
Ik vind het belangrijk mee te geven dat angst een plaats heeft in het leven. Luister ernaar. Ervaar welke boodschap erachter zit. Zolang er balans is tussen de angst en andere facetten van jouw “zijn”, is er geen reden tot bezorgdheid.
Echter, wanneer de angst overheerst en jou belemmert in jouw dagelijks functioneren; wanneer de angst versmachtend wordt, kan het zinvol zijn om even te kijken wat er nodig zou zijn om het evenwicht terug te vinden. Dan is het nuttig om de hulp in te roepen van iemand die door een andere “bril” naar de dingen kijkt. Iemand die nieuwe perspectieven kan bieden. Als therapeut kan ik jóuw weg niet gaan, maar ik kan wel een stukje van de weg meegaan. Met jou. Naast jou. Totdat je opnieuw de kracht, die in jezelf aanwezig is, hebt teruggevonden. Totdat je je opnieuw verbonden voelt met jouw kern. Stap voor stap. Op jouw tempo. Op jouw manier. Het is immers Jouw zieleweg.
Benieuwd naar mijn volgende nieuwsbrief?
Schrijf je in via Contact.
